دو چهره حادثه كربلا

دو چهره حادثه كربلا
برگرفته از کتاب حماسه حسینی استاد شهید علامه مرتضی مطهری (ره)
زندگی بشر مجموعه‏ای از تاريكی و روشنائی ، زشتی و زيبائی ، شر و خير
است . آنچه فرشتگان ديدند جنبه تاريك فرزند آدم بود و آنچه خداوند
اشاره كرد قسمتهای روشن آن بود كه بر قسمتهای تاريك بسی ترجيح دارد .
حادثه كربلا دارای دو ورق است : ورق سياه و ورق سفيد . از لحاظ ورق‏
سياه يك داستان جنائی است ، داستانی خيلی تاريك و وحشتناك ، و ما
بعدا در حدود بيست مظهر از بيرحمی و قساوت و دنائت و نامردمی [ را كه‏
در اين حادثه انجام شده ] نشان خواهيم داد . از اين جنبه در اين داستان‏
حد اكثر بيرحمی و قساوت و سبعيت ديده می‏شود .
از لحاظ ورق سفيد ، يك داستان ملكوتی است ، يك حماسه انسانی است ،
مظهر آدميت و عظمت و صفا و بزرگی و فداكاری است .
از لحاظ اول نام اين قضيه فاجعه است و از لحاظ دوم قيام مقدس . از
لحاظ اول قهرمان داستان شمر است و ابن زياد و حرمله و عمر سعد و . . . و
از لحاظ دوم قهرمان داستان امام حسين است و ابی الفضل و علی الاكبر و
امثال حبيب ابن مظهر ، و زينب و ام كلثوم و ام وهب و امثال اينها . از
لحاظ اول اين داستان ارزش آنرا ندارد كه بعد از هزار و سيصد و بيست و
اند سال ، با اين عظمت ، خاطره و ذكرايش تجديد بشود ، وقتها و پولها و
اشكها و تأثرها و احساسات صرف آن بشود ، نه از آن جهت كه از داستان‏
جنائی نمی‏توان استفاده كرد ( زيرا جنبه‏های منفی زندگی بشر نيز ممكن است‏
آموزنده باشد . از لقمان پرسيدند ادب از كه آموختی ؟ گفت : از بی ادبان‏
) و نه از آن جنبه كه اين داستان از جنبه جنائی چندان مهم نيست يا چندان‏
آموزنده نيست .
امام حسين بعد از پنجاه سال از وفات پيغمبر به دست مردمی مسلمان بلكه‏
شيعه معمای بسيار قابل توجهی است . بلكه از آن نظر جنبه جنائی قضيه‏
ارزش اينهمه بزرگداشت ندارد كه داستان جنائی در هر شكل و قيافه زياد
است ، در قرون قديم ، قرون وسطی ، قرون جديد ، قرون معاصر زياد بوده و
هست . در حدود بيست سال پيش يعنی در حدود سالهای 1940 ميلادی بود كه‏
بمبی بر شهری فرود آمد و شصت هزار نفر صغير و كبير و بيگناه تلف شد .
در شرق و غرب عالم داستان جنائی زياد واقع شده و می‏شود ، و [ مثلا ]
نادريك قهرمان جنائی است . همچنين ابو مسلم ، با بك خرم دين . جنگهای‏
صليبی ، جنگهای اندلس مظهرهای بزرگی از جنايت بشرند .
اين داستان از نظر دوم يعنی از لحاظ ورق سفيدی كه دارد اينهمه ارزش را
پيدا كرده است . از اين جهت است كه كم نظير بلكه بی نظير است ، زيرا
در دنيا افضل از امام حسين بوده است اما صحنه‏ای مثل صحنه امام حسين برای‏
آنها پيش نيامد . امام حسين رسما اصحاب و اهل بيت خود را بهترين‏
اصحاب و بهترين اهل بيت می‏شمارد .
لهذا بايد جنبه روشن و نورانی اين داستان از آن جنبه كه اين داستان‏
مصداق « انی اعلم ما لا تعلمون »است نه از آن جنبه كه مصداق « من يفسد
فيها و يسفك الدماء »است ، از آن جنبه كه حسين و زينب قهرمان‏
داستانند نه از آن جنبه كه عمر سعد و شمر قهرمان داستانند.